Karty kredytowe w Polsce

Czym właściwie jest karta kredytowa?


Definicja z Wikipedii mówi, że: „Karta kredytowa to karta płatnicza, której wydanie jest związane z przyznaniem limitu kredytowego przez bank. Operacje wykonane przez posiadacza karty rozliczane są w ciężar limitu.


Zwykle do wydania karty nie jest potrzebne posiadanie konta w banku wydającym kartę. Okresowo, najczęściej co miesiąc, bank przysyła posiadaczowi karty wyciąg z dokonanych operacji wraz z informacjami dotyczącymi spłaty. Limit kredytowy związany z kartą jest często oprocentowany o wiele wyżej niż linie kredytowe przyznawane do rachunków bieżących/oszczędnościowo-rozliczeniowych, za to powszechną praktyką wydawców kart jest ustalanie terminu (tzw. grace period), w którym spłata powoduje anulowanie lub nienaliczenie żadnych odsetek” (http://pl.wikipedia.org/wiki/Karta_kredytowa).


Od strony technicznej w zasadzie wyczerpuje to temat, można natomiast pokusić się o próbę podziału kart kredytowych. Nie jest to łatwe, gdyż różne karty mogą mieć wspólne atrybuty. Dokonana poniżej systematyka ma na celu uzmysłowienie, jak wielopłaszczyznowy jest rynek kart kredytowych.


Podstawowym kryterium może być podział ze względu na bank wydający daną kartę. Takich instytucji na świecie jest kilkadziesiąt tysięcy, a w Polsce przeszło 40 — udział w rynku poszczególnych banków zobaczyć można w kolejnym rozdziale niniejszej publikacji.


Jeżeli chodzi o wygląd karty, to może być ona płaska (tak jak zwykła karta debetowa do konta) lub wypukła (embosowana). Ta druga ma więcej funkcji: można nią płacić przez Internet czy w terminalach off-line (tzw. żelazkach). Niektóre płaskie karty kredytowe także umożliwiają płatności internetowe, ale nie jest to reguła.


Wpływ na wygląd ma także obecność chipa lub też jego brak. Chip ma uniemożliwić przestępstwo polegające na kopiowaniu paska magnetycznego, co jest zjawiskiem — niestety — występującym coraz częściej. Ma to miejsce np. w bankomacie (poprzez zainstalowanie przez złodziei specjalnego urządzenia) lub np. w restauracji przez kelnera, gdy ten znika z kartą z naszych oczu i kopiuje tenże pasek.


W tym momencie większość kart z chipem to tzw. karty hybrydowe — oznacza to, że mają one zarówno chip, jak i pasek magnetyczny. Powodem takiego — przejściowego — rozwiązania jest to, że wiele terminali (na koniec 2007 r. około 50%) i bankomatów nie jest jeszcze przystosowanych do obsługi kart nowego typu. Banki w strefie euro są zobowiązane do wyposażenia wszystkich kart w chipy maksymalnie do 2010 roku. Prawdopodobnie w tym samym czasie będzie to miało też miejsce w Polsce.


Aspektem pokrewnym jest także sposób autoryzacji — w zdecydowanej większości kart odbywa się ona poprzez wprowadzenie kodu PIN, ale nierzadko dokonanie transakcji użytkownik karty potwierdza poprzez złożenie podpisu. Problem nie występuje w bankomacie — tutaj, co oczywiste, zawsze wpisać należy kod PIN.


Kolejną kwestią jest organizacja płatnicza, w jakiej funkcjonuje dana karta. Na polskim (ale nie tylko) rynku najpopularniejsze są: Visa i MasterCard. Ponadto z liczących się w różnych częściach globu organizacji wymienić można: American Express, Diners Club, JCB i Discover. W Polsce transakcje kartami Visa i MasterCard to około 95% wszystkich, jakie wykonujemy plastikowymi pieniędzmi.


Można więc mówić o zdecydowanej dominacji tych dwóch podmiotów. Na całym świecie tendencja jest podobna: VISA i MasterCard dominują, chociaż w różnych krajach zamieniają się one pozycją lidera.


Przechodząc do jeszcze konkretniejszego podziału, mamy do czynienia z różnymi rodzajami kart wewnątrz poszczególnych organizacji płatniczych. Visa wydaje karty:


– Classic (standardowa karta wypukła);
– Silver (karta wypukła z nieco wyższym progiem minimalnych dochodów niż dla Classic);
– Gold (karta prestiżowa);
– Platinum (karta prestiżowa);
– Infinite (najbardziej prestiżowa karta VISA).


Tego typu rozróżnienie występuje (pod innymi nazwami) także w innych organizacjach. Poza standardowymi kartami kredytowymi wydawanymi przez banki istnieją na rynku także:


– karty partnerskie (we współpracy banku z inną firmą — np. Citi Handlowy i Lot);
– karty affinity (we współpracy banku z instytucją niekomercyjną, np. Pekao SA i WOŚP).


Na rynku (choć rzadko) występują też karty kredytowe typu „charge”, gdzie w określonym terminie należy spłacić całość zadłużenia (nie ma spłaty minimalnej). Karty można też podzielić ze względu na długość okresu bezodsetkowego, który w Polsce można zawrzeć w przedziale od 0 do 116 dni.


W ramach ciekawostki napiszę, iż pierwszą wydaną w Polsce kartą kredytową była karta Express M wydawana przez Bank Depozytowo-Powierniczy Glob. Miało to miejsce w roku 1993. Co stało się z samym Glob Bankiem? W 1996 roku został przejęty przez Kredyt Bank. Pierwsza karta kredytowa w systemie VISA została w Polsce wydana w roku 1997 za sprawą Banku Handlowego — dzisiaj Citi Handlowy.


Rynek kart kredytowych w Polsce


Karta kredytowa to bardzo pożyteczny i wbrew pozorom tani środek płatniczy. Pod warunkiem, że... wiemy, jak z niego korzystać! Przedstawiciele banków i innych instytucji finansowych oferujących karty kredytowe nie zawsze mówią o tym klientom, bo:


a) myślą, że klient to wie (błąd!);
b) myślą, że klient tego nie zrozumie (błąd!);
c) taka jest polityka instytucji (mam nadzieję, że nie).


Kart do wyboru jest coraz więcej, a dobra decyzja na pewno przyniesie wiele korzyści w przyszłości. O tym, jak wybrać dobrze, napisałem więcej w rozdziale „Jak wybrać najlepszą kartę?”, który przeczytasz już za kilka stron.


Niech miarą tego, jak dynamicznie rośnie rynek kart kredytowych w Polsce, będzie to, że po pierwszym roku ich wydawania nad Wisłą (rok 1993) udział „kredytówek” w stosunku do wszystkich wydanych kart wynosił 2,4%. W połowie ubiegłego roku, jak podaje Money.pl, udział ten wzrósł przeszło dziesięciokrotnie — do 27,7%.


Dynamika wzrostu liczby kart kredytowych w Polsce jest także zdecydowanie wyższa od wzrostu ogólnej liczby wszystkich kart płatniczych. Cały sektor wzrósł w 2007 roku o 11,1% (wg NBP), a kredytówek aż o przeszło 25%. Narodowy Bank Polski w ostatnim kwartalnym raporcie wskazuje, że pozycję dominującą utrzymuje w Polsce system VISA (62,9% kart), na drugim miejscu jest MasterCard (32,7% kart), a inne systemy to zaledwie 4,3% w całym kartowym „torcie”.

-----------------
Artykuł pochodzi z ebooka: Adrian Hinc, Karta kredytowa. Poznaj, czym naprawdę jest i jakie możliwości daje Twoja karta kredytowa!